سوتلانا الکسیویچ، نویسنده بلاروسی، در کتابی به نام "جنگ چهره زنانه ندارد"، خاطرات و احساسات زنان شوروی که در جنگ جهانی دوم جنگیده اند را جمع آوری کرده است. تنها کلمه مناسب برای توصیف این کتاب، تکان دهنده است. بخشی از مقدمه این کتاب:


"من فقط یادداشت نمی کنم...بلکه تلاشم این است تا آن جایی که رنج از انسان کوچک، انسان بزرگ می سازد، در همان لحظه، روح انسانی را بررسی کنم. این انسان برای من پرولتاریای لال و بی سایه نیست، من روح او را کشف کردم. به صدای او گوش می دهم. به متن او. خب، اختلاف من با حکومت در چه چیزی خلاصه می شود؟ من درک کردم که ایدئولوژی بزرگ به انسان کوچیک نیاز دارد، انسان کوچکی که نباید بزرگ شود. انسان بزرگ برای ایدئولوژی اضافی است و کارکردن با او راحت نیست. دردسر ساز است. اما من دنبال همین می گردم..پی انسان کوچک بزرگ هستم. انسانی که تحقیر شده، شخصیتش لگدمال شده، مورد اهانت قرار گرفته، اما با گذر از اردوگاه ها و جنایات استالینی، سرانجام پیروز شد. او معجزه آفرید.

هیچ کس نمی تواند این پیروزی را از او بگیرد...."


+جنگ چهره زنانه ندارد، نوشته سوتلانا الکسیویچ، ترجمه عبدالمجید احمدی، نشر چشمه، ص 29.